Quản lý chuỗi cung ứng là gì? Phân biệt SCM và Logistic

Quản lý chuỗi cung ứng là gì? Phân biệt SCM và Logistic

Quản lý chuỗi cung ứng là gì? Quản lý chuỗi cung ứng là quá trình điều phối và tối ưu hóa các hoạt động liên quan đến dòng chảy hàng hóa, thông tin và tài chính trong toàn bộ chuỗi cung ứng, từ nhà cung cấp nguyên liệu đến tay người tiêu dùng cuối cùng. Đây là yếu tố then chốt giúp doanh nghiệp tăng hiệu quả và cạnh tranh.

1. Quản lý chuỗi cung ứng là gì?

Quản lý chuỗi cung ứng là gì? Quản lý chuỗi cung ứng (Supply Chain Management – SCM) là quá trình quản lý, điều phối và tối ưu hóa các hoạt động liên quan đến dòng chảy hàng hóa, thông tin và tài chính từ nguyên liệu đầu vào đến sản phẩm hoàn chỉnh, được giao đến tay người tiêu dùng cuối cùng. Bao gồm lập kế hoạch, nguồn cung ứng, sản xuất, vận chuyển, phân phối và quản lý hoàn trả.

Mục tiêu chính của SCM là tăng hiệu quả, giảm chi phí, nâng cao chất lượng sản phẩm và cải thiện trải nghiệm khách hàng. Bằng cách tích hợp các công nghệ hiện đại như AI, IoT và Blockchain, SCM giúp doanh nghiệp phản ứng linh hoạt trước sự thay đổi thị trường và xây dựng chuỗi cung ứng bền vững.

SCM giảm chi phí và tối ưu hóa nguồn lực

2. Tầm quan trọng của quản lý chuỗi cung ứng

SCM không chỉ đảm bảo dòng chảy hiệu quả của hàng hóa, thông tin và tài chính mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu suất và khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp.

2.1. Giảm chi phí và tối ưu hóa nguồn lực

Bằng cách quản lý tốt các quy trình như lập kế hoạch, sản xuất và phân phối, doanh nghiệp có thể giảm thiểu lãng phí, duy trì mức tồn kho hợp lý và tối ưu hóa vận chuyển. Điều này giúp giảm chi phí hoạt động, cải thiện lợi nhuận và tăng khả năng cạnh tranh trên thị trường.

Xem thêm: 6 vai trò của lãnh đạo cần có trong doanh nghiệp

2.2. Nâng cao chất lượng dịch vụ khách hàng

SCM cũng có vai trò quan trọng trong việc nâng cao chất lượng dịch vụ khách hàng. Với hệ thống chuỗi cung ứng được quản lý hiệu quả, doanh nghiệp có thể đáp ứng nhanh chóng nhu cầu của khách hàng, đảm bảo giao hàng đúng hẹn và cung cấp sản phẩm chất lượng cao. Điều này giúp xây dựng niềm tin và lòng trung thành của khách hàng.

2.3. Giúp doanh nghiệp thích nghi với thay đổi trong thị trường

Ngoài ra, SCM còn giúp doanh nghiệp thích nghi với những thay đổi trong thị trường. Trong bối cảnh toàn cầu hóa và sự cạnh tranh gay gắt, một chuỗi cung ứng linh hoạt và được tích hợp công nghệ như AI, IoT, Blockchain có thể giúp doanh nghiệp đưa ra các quyết định nhanh chóng và hiệu quả.

Cuối cùng, quản lý chuỗi cung ứng đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển bền vững. Doanh nghiệp có thể giảm thiểu tác động đến môi trường thông qua việc tối ưu hóa năng lượng, quản lý rác thải và sử dụng các phương pháp sản xuất thân thiện với môi trường.

SCM giúp doanh nghiệp thích nghi với thay đổi trong thị trường

3. Chức năng của quản trị chuỗi cung ứng

Quản lý chuỗi cung ứng là gì? Các chức năng chính bao gồm:

3.1. Lập kế hoạch và dự báo

Quản trị chuỗi cung ứng bắt đầu bằng việc lập kế hoạch để cân bằng cung và cầu. Dựa trên dự báo thị trường, nhu cầu khách hàng và dữ liệu lịch sử, doanh nghiệp xây dựng kế hoạch sản xuất, quản lý tồn kho và điều phối các hoạt động vận chuyển nhằm đảm bảo hiệu quả và tránh lãng phí.

3.2. Quản lý nguồn cung ứng

Chức năng này tập trung vào việc tìm kiếm, đánh giá và quản lý nhà cung cấp. Doanh nghiệp đảm bảo rằng nguyên liệu và dịch vụ được cung cấp đúng thời gian, đúng chất lượng và với chi phí hợp lý. Quản lý hợp đồng và xây dựng mối quan hệ hợp tác lâu dài với nhà cung cấp cũng là một phần quan trọng.

3.3. Sản xuất và vận hành

SCM giám sát các hoạt động sản xuất, bao gồm quản lý quy trình, kiểm soát chất lượng và tối ưu hóa chi phí sản xuất. Đây là giai đoạn biến nguyên liệu thành sản phẩm hoàn chỉnh, sẵn sàng đáp ứng nhu cầu thị trường.

3.4. Quản lý logistics và phân phối

Chức năng này liên quan đến việc lưu trữ, vận chuyển và phân phối sản phẩm đến các địa điểm bán hàng hoặc trực tiếp đến khách hàng. Quản lý logistics đảm bảo giao hàng đúng hẹn, giảm chi phí vận chuyển và tăng hiệu quả chuỗi cung ứng.

3.5. Quản lý hoàn trả

SCM còn bao gồm quản lý sản phẩm bị trả lại, bảo hành hoặc tái chế, giúp tăng cường dịch vụ khách hàng và giảm tác động môi trường. Các chức năng của quản trị chuỗi cung ứng được thiết kế để tối ưu hóa hiệu suất, nâng cao chất lượng và đáp ứng nhanh chóng các thay đổi trong thị trường.

Quản trị chuỗi cung ứng thành công giúp doanh nghiệp phát triển bền vững

4. Mô hình quản lý chuỗi cung ứng phổ biến

Quản lý chuỗi cung ứng là gì? Trong quản lý chuỗi cung ứng, các mô hình được xây dựng để phù hợp với tính chất và quy mô hoạt động của doanh nghiệp. Dưới đây là 2 mô hình quản lý chuỗi cung ứng phổ biến:

4.1. Mô hình quản lý chuỗi cung ứng đơn giản

Mô hình này thường được áp dụng cho các doanh nghiệp có quy mô nhỏ, ít cấp độ trong chuỗi cung ứng và sản phẩm không quá phức tạp.

  • Cấu trúc: Chuỗi cung ứng đơn giản thường bao gồm ba thành phần chính: nhà cung cấp, doanh nghiệp (sản xuất hoặc phân phối), và khách hàng.
  • Hoạt động: Các quy trình chính bao gồm mua sắm nguyên vật liệu, sản xuất sản phẩm và phân phối đến khách hàng cuối cùng.
  • Đặc điểm: Chuỗi cung ứng này dễ dàng quản lý, ít phụ thuộc vào công nghệ và không đòi hỏi mức độ phối hợp cao giữa các bên.
  • Ưu điểm: Tính linh hoạt cao, chi phí quản lý thấp và dễ dàng thay đổi để thích nghi với nhu cầu thị trường.
  • Hạn chế: Hạn chế khả năng mở rộng và khó đáp ứng nhu cầu lớn hoặc đa dạng.

Xem thêm: Vai trò của văn hóa doanh nghiệp đối với công ty

4.2. Mô hình quản lý chuỗi cung ứng phức tạp

Mô hình này phù hợp với các doanh nghiệp lớn, hoạt động đa quốc gia hoặc trong các ngành công nghiệp có sản phẩm phức tạp và thị trường đa dạng.

  • Cấu trúc: Bao gồm nhiều cấp độ, từ nhà cung cấp nguyên liệu, nhà sản xuất phụ, các trung tâm phân phối đến nhiều đối tượng khách hàng khác nhau.
  • Hoạt động: Các hoạt động được tích hợp chặt chẽ như lập kế hoạch, quản lý nguồn cung, sản xuất đa giai đoạn, vận chuyển quốc tế và quản lý hàng tồn kho.
  • Đặc điểm: Áp dụng công nghệ hiện đại như AI, IoT và Blockchain để tăng hiệu quả và cải thiện khả năng theo dõi.
  • Ưu điểm: Đáp ứng tốt các nhu cầu phức tạp, tăng cường khả năng cạnh tranh và hiệu suất.
  • Hạn chế: Đòi hỏi chi phí đầu tư lớn, quản lý phức tạp và phụ thuộc vào công nghệ.

5. Các nguyên tắc quản trị chuỗi cung ứng

Quản trị chuỗi cung ứng hiệu quả dựa trên việc tuân thủ một số nguyên tắc quan trọng nhằm đảm bảo sự phối hợp chặt chẽ giữa các bên liên quan và tối ưu hóa hoạt động.

  • Định hướng khách hàng: Chuỗi cung ứng phải đáp ứng tốt nhất nhu cầu của khách hàng bằng cách cung cấp sản phẩm và dịch vụ với chất lượng cao, giá cả cạnh tranh và thời gian giao hàng nhanh chóng.
  • Tích hợp và hợp tác: Quản trị chuỗi cung ứng cần sự hợp tác chặt chẽ giữa các thành phần trong chuỗi, bao gồm nhà cung cấp, nhà sản xuất, nhà phân phối và khách hàng, nhằm tối ưu hóa nguồn lực và nâng cao hiệu quả.
  • Tối ưu hóa dòng chảy: Đảm bảo dòng chảy hàng hóa, thông tin và tài chính trong chuỗi cung ứng được vận hành liên tục và hiệu quả, từ nguồn cung cấp nguyên liệu đến tay người tiêu dùng cuối cùng.
  • Minh bạch và thông tin: Chuỗi cung ứng cần sự minh bạch, với dữ liệu được chia sẻ kịp thời và chính xác giữa các bên để đưa ra quyết định nhanh chóng và hiệu quả.
  • Tính linh hoạt: Quản trị chuỗi cung ứng phải đủ linh hoạt để thích nghi với những thay đổi về nhu cầu thị trường, công nghệ hoặc các yếu tố môi trường.
  • Phát triển bền vững: Chuỗi cung ứng cần giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường và xã hội thông qua việc tối ưu hóa năng lượng, giảm chất thải và áp dụng các phương pháp thân thiện với môi trường.
Xác định 6 nguyên tắc quản trị chuỗi cung ứng thành công

6. Một số phương pháp quản trị chuỗi cung ứng hiệu quả

Để quản trị chuỗi cung ứng hiệu quả, doanh nghiệp cần áp dụng các phương pháp khoa học và linh hoạt, nhằm tối ưu hóa hiệu suất và giảm thiểu chi phí. Dưới đây là một số phương pháp phổ biến:

Tích hợp công nghệ hiện đại: Sử dụng các công nghệ như Internet of Things (IoT), trí tuệ nhân tạo trong kinh doanh (AI), Blockchain và phân tích dữ liệu lớn (Big Data) giúp tăng cường tính minh bạch, tự động hóa các quy trình và tối ưu hóa hoạt động.

Quản lý tồn kho hiệu quả: Áp dụng các mô hình quản lý tồn kho như Just-In-Time (JIT) hoặc ABC Analysis để giảm thiểu chi phí lưu kho và đảm bảo nguyên vật liệu được cung cấp đúng thời điểm.

Hợp tác chặt chẽ với đối tác: Xây dựng mối quan hệ đối tác bền vững với nhà cung cấp và khách hàng, đảm bảo sự phối hợp trong lập kế hoạch và chia sẻ thông tin.

Dự báo nhu cầu chính xác: Sử dụng các công cụ dự báo dựa trên dữ liệu lịch sử và xu hướng thị trường để đảm bảo cung ứng đáp ứng kịp thời nhu cầu khách hàng.

Tối ưu hóa logistics: Lựa chọn các tuyến vận chuyển và phương tiện giao hàng tối ưu nhằm giảm chi phí, thời gian và tăng độ chính xác trong giao hàng.

Phát triển chuỗi cung ứng bền vững: Áp dụng các phương pháp thân thiện với môi trường, giảm thiểu chất thải và tối ưu hóa năng lượng trong toàn bộ chuỗi cung ứng.

Xem thêm: Tìm hiểu về 3 phong cách lãnh đạo của Kurt Lewin

7. Các kỹ năng nhà quản trị chuỗi cung ứng cần có

Để trở thành một nhà quản trị chuỗi cung ứng hiệu quả, thành công thì người lãnh đạo cần phải nắm bắt các kỹ năng tuyệt vời dưới đây:

8. Sự khác nhau giữa quản trị chuỗi cung ứng và quản trị logistics

Dưới đây là bảng so sánh sự khác nhau giữa quản trị chuỗi cung ứng và quản trị logistics:

Tiêu chí Quản trị chuỗi cung ứng (Supply Chain Management) Quản trị logistics (Logistics Management)
Phạm vi Bao gồm toàn bộ chuỗi cung ứng, từ nhà cung cấp nguyên liệu, sản xuất, phân phối đến khách hàng cuối cùng. Chỉ tập trung vào vận chuyển, lưu kho và phân phối hàng hóa.
Mục tiêu chính Tối ưu hóa hiệu suất của toàn bộ chuỗi cung ứng và tăng cường hợp tác giữa các bên liên quan. Đảm bảo vận chuyển và lưu trữ hàng hóa hiệu quả, đúng thời gian và chi phí thấp nhất.
Chức năng chính Quản lý toàn bộ hoạt động như lập kế hoạch, sản xuất, nguồn cung ứng, logistics và dịch vụ khách hàng. Quản lý vận tải, kho bãi, xử lý đơn hàng, và quản lý hàng tồn kho.
Mức độ tích hợp Yêu cầu tích hợp toàn bộ các phần tử trong chuỗi cung ứng, bao gồm nhà cung cấp, nhà sản xuất, nhà phân phối và khách hàng. Ít tích hợp hơn, chủ yếu quản lý các hoạt động logistics trong nội bộ doanh nghiệp.
Tầm ảnh hưởng Chiến lược, dài hạn, ảnh hưởng đến toàn bộ tổ chức và thị trường. Tác động vận hành, tập trung vào hiệu quả ngắn hạn và chi tiết.
Công nghệ áp dụng Sử dụng các công nghệ như AI, IoT, Blockchain và hệ thống ERP để tối ưu hóa toàn chuỗi cung ứng. Sử dụng công nghệ tập trung vào logistics như hệ thống quản lý vận tải (TMS) và quản lý kho (WMS).
Ví dụ Quản lý từ việc lựa chọn nhà cung cấp nguyên liệu, sản xuất sản phẩm, đến phân phối cho khách hàng. Quản lý việc vận chuyển sản phẩm từ kho đến cửa hàng hoặc khách hàng.

Để quản trị chuỗi cung ứng thành công, người lãnh đạo cần sở hữu tư duy chiến lược, khả năng phân tích và kỹ năng điều phối hiệu quả giữa các bộ phận trong chuỗi cung ứng. Tuy nhiên, trong bối cảnh thị trường ngày càng cạnh tranh và sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ, việc trang bị các kiến thức và công cụ quản trị hiện đại là điều không thể thiếu.

Xem thêm: Khóa học trí tuệ nhân tạo online – Bước đệm đến thời đại số

Khóa học SMM – Nâng cao năng lực nhà quản lý hiện đại của FPT chính là giải pháp tối ưu giúp các nhà lãnh đạo nâng cao năng lực. Với chương trình đào tạo chuyên sâu, kết hợp giữa lý thuyết và thực tiễn, khóa học không chỉ cung cấp những kiến thức mới nhất về quản trị chuỗi cung ứng mà còn giúp phát triển các kỹ năng lãnh đạo, quản lý đội ngũ và ra quyết định chiến lược. Tham gia khóa học này là bước đi cần thiết để xây dựng chuỗi cung ứng hiệu quả và đưa doanh nghiệp phát triển bền vững.

Ông Hoàng Nam Tiến – Doanh nhân, Phó Chủ tịch Hội đồng trường – Trường Đại học FPT

Bạn đã biết quản lý chuỗi cung ứng là gì rồi chứ? Đây chính là yếu tố cốt lõi để doanh nghiệp phát triển bền vững trong thị trường cạnh tranh. Để trở thành nhà quản lý xuất sắc, hãy tham gia khóa học SMM – Nâng cao năng lực nhà quản lý hiện đại của FPT. Đây là cơ hội để trang bị kiến thức, kỹ năng và công cụ tiên tiến giúp bạn dẫn dắt doanh nghiệp vươn xa.

Hãy liên hệ sớm với FPT theo số hotline 0904.922.211 (Hà Nội) – 0904.959.393 (HCM) để nhận được tư vấn nghệ thuật lãnh đạo và các khóa học chất lượng cao tại FPT nhé!

ĐĂNG KÝ NGAY













    0904922211
    icons8-exercise-96 chat-active-icon