Phong cách lãnh đạo chuyên quyền là kiểu lãnh đạo mà quyền lực tập trung hoàn toàn vào người đứng đầu. Trong mô hình này, mọi quyết định và chỉ đạo được ban hành mà không cần sự tham vấn từ cấp dưới, tạo nên sự kiểm soát chặt chẽ và tính tổ chức cao, nhưng cũng có thể hạn chế sáng tạo và động lực từ đội ngũ.
1. Phong cách lãnh đạo chuyên quyền là gì?
Phong cách lãnh đạo chuyên quyền là kiểu lãnh đạo mà người đứng đầu nắm giữ toàn bộ quyền lực trong việc ra quyết định và quản lý, không cần tham khảo ý kiến hay nhận phản hồi từ các thành viên trong nhóm. Trong phong cách này, lãnh đạo thường sử dụng mệnh lệnh, áp đặt và kiểm soát chặt chẽ, yêu cầu sự tuân thủ tuyệt đối từ cấp dưới.
Phong cách này phù hợp trong các tình huống khẩn cấp, khi cần đưa ra quyết định nhanh chóng hoặc trong môi trường đòi hỏi kỷ luật cao. Tuy nhiên, nó có thể hạn chế sự sáng tạo, động lực và sự gắn kết của nhóm nếu bị lạm dụng.
2. Đặc điểm của phong cách lãnh đạo chuyên quyền
Phong cách lãnh đạo chuyên quyền nổi bật với những đặc trưng rõ rệt, thể hiện qua cách nhà lãnh đạo định hình môi trường làm việc và điều hành tổ chức. Đây là một phong cách quản lý tập trung quyền lực, nơi mọi quyết định và định hướng được quyết định bởi một cá nhân duy nhất. Những đặc điểm sau đây giúp nhận diện phong cách này:
2.1. Tự tin, quyết đoán
Những nhà lãnh đạo theo phong cách chuyên quyền thường có sự tự tin vượt trội và khả năng ra quyết định nhanh chóng. Họ không chỉ biết rõ mục tiêu cần đạt mà còn sẵn sàng chịu trách nhiệm cho những quyết định của mình. Sự quyết đoán này không chỉ truyền cảm hứng mà còn mang lại cảm giác an tâm cho đội ngũ, đặc biệt trong những tình huống cần sự lãnh đạo mạnh mẽ.
Xem thêm: Khóa học CEO tại Đà Nẵng – Hành trình trở thành lãnh đạo xuất sắc
2.2. Đưa ra hầu hết các quyết định
Trong môi trường làm việc chịu sự lãnh đạo chuyên quyền, nhà lãnh đạo đóng vai trò trung tâm trong việc đưa ra các quyết định quan trọng, từ chiến lược tổng thể đến chi tiết nhỏ. Các thành viên trong đội ngũ thường được giao nhiệm vụ thực thi hơn là tham gia vào quá trình ra quyết định. Điều này đảm bảo tính thống nhất trong tổ chức, nhưng đôi khi có thể hạn chế sự sáng tạo hoặc ý kiến đóng góp từ các cá nhân khác.
2.3. Môi trường có cấu trúc cứng nhắc
Phong cách lãnh đạo này thường đi kèm với việc thiết lập một môi trường làm việc có tính cấu trúc cao. Các vai trò, trách nhiệm và quy trình được xác định rõ ràng, tạo nên một khung làm việc chặt chẽ, giảm thiểu những sai sót có thể xảy ra. Tuy nhiên, sự cứng nhắc này đôi khi khiến nhân viên cảm thấy áp lực hoặc thiếu sự linh hoạt.
Xem thêm: 25 kỹ năng chăm sóc khách hàng lãnh đạo cần phải biết
2.4. Quy tắc và quy trình rõ ràng
Một trong những đặc điểm nổi bật nhất của phong cách chuyên quyền là việc xây dựng và tuân thủ các quy tắc, quy trình cụ thể. Những quy định này được thiết kế nhằm đảm bảo sự đồng nhất và hiệu quả trong công việc. Nhân viên không cần phải đoán ý định của cấp trên mà chỉ cần tuân thủ nghiêm túc những gì đã được định sẵn.
3. Ưu & nhược điểm của phong cách lãnh đạo chuyên quyền
Dưới đây là bảng tổng hợp các ưu điểm & nhược điểm của phong cách lãnh đạo chuyên quyền:
|
Khía cạnh |
Ưu điểm |
Nhược điểm |
| Ra quyết định nhanh | Quyết định được đưa ra nhanh chóng, không cần tham khảo ý kiến nhiều người. | Không tận dụng được ý kiến đóng góp từ đội ngũ, có thể bỏ qua các ý tưởng sáng tạo. |
| Kiểm soát chặt chẽ | Nhà lãnh đạo nắm quyền kiểm soát hoàn toàn, dễ dàng đảm bảo mọi việc diễn ra theo kế hoạch. | Có thể tạo ra áp lực lớn cho nhân viên do bị giám sát quá mức. |
| Tính kỷ luật cao | Đội ngũ có thể tuân thủ tốt hơn nhờ môi trường làm việc nghiêm ngặt và các quy định rõ ràng. | Tạo cảm giác gò bó, làm giảm sự hài lòng và động lực làm việc của nhân viên. |
| Thích hợp trong khủng hoảng | Hiệu quả trong các tình huống khẩn cấp, cần hành động nhanh và quyết đoán. | Không phù hợp cho các tổ chức cần sự linh hoạt hoặc môi trường làm việc sáng tạo. |
| Trách nhiệm rõ ràng | Nhà lãnh đạo chịu hoàn toàn trách nhiệm, giúp định hướng rõ ràng trong công việc. | Nhân viên ít cơ hội phát triển kỹ năng lãnh đạo và không có quyền tự chủ trong công việc. |
| Hiệu quả trong nhóm thiếu kinh nghiệm | Phù hợp khi làm việc với nhóm mới hoặc thiếu kinh nghiệm, cần sự dẫn dắt rõ ràng. | Có thể khiến nhân viên cảm thấy bị coi thường hoặc không được tin tưởng. |
4. Một số câu hỏi thường gặp
4.1. Khi nào nên sử dụng phong cách lãnh đạo chuyên quyền?
Phong cách lãnh đạo chuyên quyền nên được sử dụng khi cần quyết định nhanh chóng (trong khủng hoảng), khi nhóm thiếu kinh nghiệm, trong môi trường đòi hỏi tuân thủ nghiêm ngặt (quân đội, an toàn lao động), khi xử lý xung đột, hoặc khi thực hiện các nhiệm vụ ngắn hạn, đòi hỏi hiệu quả cao. Ngoài ra, nó phù hợp trong giai đoạn khởi đầu của tổ chức để thiết lập quy trình và định hướng. Tuy nhiên, cần tránh lạm dụng, đảm bảo minh bạch và linh hoạt áp dụng để không làm mất động lực của nhân viên.
4.2. Kỹ năng cần thiết để trở thành một nhà lãnh đạo chuyên quyền phù hợp?
Để trở thành một nhà lãnh đạo chuyên quyền phù hợp, cần có các kỹ năng sau:
- Ra quyết định nhanh và chính xác: Phân tích tình huống nhanh chóng, đánh giá và quản trị rủi ro hiệu quả.
- Quản lý khủng hoảng: Kiểm soát cảm xúc, giữ bình tĩnh và dẫn dắt trong tình huống căng thẳng.
- Giao tiếp rõ ràng: Truyền đạt chỉ đạo dễ hiểu, đảm bảo không có hiểu lầm.
- Kiến thức chuyên môn vững: Đảm bảo các quyết định được dựa trên cơ sở chuyên môn.
- Kỷ luật và tổ chức: xây dựng kỹ năng làm việc nhóm tuân thủ quy trình.
- Khả năng chịu áp lực: Duy trì hiệu quả ngay cả trong môi trường áp lực cao.
Hãy tham gia ngay khóa học SMM – Nâng cao năng lực nhà quản lý hiện đại của FPT. Toàn bộ chương trình học được triển khai bởi Top 1 Trường Kinh doanh hàng đầu Việt Nam do Eduniversal bình chọn năm 2020 với kinh nghiệm 25 năm triển khai các khóa học Quản trị điều hành, quản lý thành công trên cả nước & quốc tế.
Chương trình Nâng cao năng lực quản lý duy nhất có kết nối đa dạng Giảng viên Chuyên gia và Giảng viên Doanh nhân giúp Học viên tiếp cận và triển khai kiến thức toàn diện, bao gồm cả góc độ lý luận & ứng dụng thực tế.
Xem thêm: Tư duy phản biện là gì? Cách rèn luyện tư duy trong kinh doanh
Đồng thời, học viên sẽ hiểu được:
- Nhận thức rõ vai trò, vị thế, trách nhiệm và quyền hạn của một nhà quản lý cấp trung qua đó giải quyết các công việc hàng ngày một cách có thể thống và hiệu quả.
- Xác định phong cách lãnh đạo của bản thân và áp dụng trong quản lý công việc & đội ngũ.
- Trau dồi các kỹ năng giao tiếp hiệu quả để thúc đẩy và tạo động lực cho nhân viên làm việc hiệu quả.
- Tối ưu hóa các công cụ huấn luyện và đánh giá hiệu suất làm việc của nhân viên từ đó dẫn dắt nhân viên và đội nhóm hoàn thành mục tiêu chung.
- Làm chủ kỹ năng tuyển dụng và lựa chọn nhân sự.
- Nắm được các quy trình làm việc, chiến lược kinh doanh mới theo xu thế chuyển đổi số bằng tư duy đổi mới sáng tạo.
Phong cách lãnh đạo chuyên quyền mang lại hiệu quả cao trong môi trường yêu cầu quyết định nhanh chóng, tổ chức chặt chẽ và kỷ luật nghiêm minh. Tuy nhiên, để áp dụng thành công, nhà quản lý cần nắm vững nghệ thuật giao tiếp, quản trị đội nhóm và hiểu rõ đặc điểm, vai trò của văn hóa doanh nghiệp.
Khóa học SMM – Nâng cao năng lực nhà quản lý hiện đại của FPT sẽ cung cấp kiến thức và công cụ cần thiết để bạn linh hoạt áp dụng phong cách này, tối ưu hóa hiệu quả lãnh đạo. Đừng bỏ lỡ cơ hội nâng cao năng lực và tạo bước đột phá cho doanh nghiệp của bạn! Đăng ký ngay hôm nay!
Hãy liên hệ sớm với FPT theo số hotline 0904.922.211 (Hà Nội) – 0904.959.393 (HCM) để nhận được tư vấn nghệ thuật lãnh đạo và các khóa học chất lượng cao tại FPT nhé!
