Sáng tạo vô cùng quan trọng trong việc giải quyết vấn đề – nếu bạn không sáng tạo, bạn sẽ phải vật lộn tìm hiểu các vấn đề xung quanh và không xác định được giải pháp tốt nhất. Tệ hơn nữa, bạn có thể không giải quyết vấn đề một cách triệt để!
Vậy, cách tốt hơn để sáng tạo hơn trong giải quyết vấn đề và đưa ra ý tưởng tốt nhất giúp bạn tiến về phía trước là gì?
Mô hình tư duy hiệu quả của Hurson có thể giúp bạn. Khung này khuyến khích bạn sử dụng sự sáng tạo và tư duy phê phán ở từng giai đoạn của quá trình giải quyết vấn đề. Có nghĩa, bạn hiểu rõ hơn về vấn đề mình phải đối mặt và đưa ra ý tưởng và giải pháp tốt hơn.
Mô hình tư duy hiệu quả đã được nhà phát minh và nhà lý luận sáng tạo Tim Hurson phát triển và được xuất bản trong cuốn sách “Think Better” năm 2007 của ông.
Mô hình trình bày một khuôn khổ có cấu trúc để giải quyết vấn đề một cách sáng tạo. Bạn có thể sử dụng nó một mình hoặc trong một nhóm.
Từ “Think Better: An Innovator’s Guide to Productive Thinking” của Tim Hurson.
Lợi thế của mô hình này so với các phương pháp tiếp cận giải quyết vấn đề khác (như Simplex hay Chu trình PDCA ) là nó khuyến khích bạn sử dụng kỹ năng tư duy sáng tạo ở từng giai đoạn của quá trình. Có nghĩa, bạn có thể xem xét vấn đề một cách toàn diện và đưa ra giải pháp tiềm năng tốt hơn.
Mô hình gồm 6 bước, như sau:
1. Bước 1: Hỏi “Điều gì đang diễn ra?”
Trước hết, bạn cần hiểu rõ vấn đề cần giải quyết. Đây thường là phần liên quan nhiều nhất trong quá trình. Để làm điều này, hãy khám phá bốn câu hỏi sau:
– Vấn đề là gì?
Trước tiên, Brainstorming tất cả các vấn đề mà bạn có – một công cụ như CATWOE sẽ giúp ích cho bạn ở đây. Hãy xem xét các câu hỏi sau?
Điều gì quấy rầy bạn? Điều gì làm phiền khách hàng?
Cái gì không cân đối?
Cái gì có thể trở nên tốt hơn? Bạn có thể cải tiến gì?
Khách hàng hoặc người dùng đang phàn nàn về điều gì?
Bạn có những thách thức nào?
Điều gì khiến bạn hành động?
Liệt kê càng nhiều vấn đề càng tốt, ngay cả khi bạn đã có một ý tưởng tốt về vấn đề chính. Tất cả những gì bạn làm là tạo ra một danh sách các khả năng tốt nhất có thể, vì vậy đừng lo lắng về việc đúng hay sai.
Sau đó, sử dụng Sơ đồ mối quan hệ sắp xếp các vấn đề thành các chủ đề chung và xác định vấn đề hoặc nhóm vấn đề quan trọng nhất cần giải quyết. Nếu không rõ ràng, hãy sử dụng các kỹ thuật Phân tích Pareto hoặc Phân tích so sánh cặp để quyết định.
– Tác động là gì?
Tiếp theo, Brainstorming xem vấn đề này có ảnh hưởng thế nào đến bạn, tổ chức và các bên liên quan khác như khách hàng, nhà cung cấp và đối thủ cạnh tranh.
Lập danh sách tất cả các bên liên quan và xác định tác động tích cực và tiêu cực mà vấn đề có thể tạo ra cho mỗi người trong số họ.
Đặt ra những câu hỏi như:
Vấn đề này ảnh hưởng trực tiếp và gián tiếp tới ai?
Tại sao vấn đề này lại quan trọng với họ? Bạn có lo lắng gì về nó?
Ai sẽ được hưởng lợi nếu bạn không giải quyết vấn đề? Và ai sẽ được hưởng lợi khi bạn giải quyết nó?
Rolestorming cũng hữu ích ở đây, vì nó giúp bạn nhìn nhận vấn đề từ quan điểm của người khác.
– Thông tin là gì?
Bây giờ, thu thập thông tin về vấn đề. Bạn biết gì về nó? Bạn không biết gì? Đã có cố gắng khắc phục vấn đề này hoặc một vấn đề tương tự trước đây? Nếu vậy, điều gì đã xảy ra và bạn học hỏi được điều gì? Đảm bảo bạn có bằng chứng cho thấy vấn đề thực sự tồn tại.
Các công cụ như Phân tích nguyên nhân và tác động, phân tích nguyên nhân gốc rễ và sơ đồ mối tương quan giúp bạn xác định nguyên nhân thực sự của vấn đề – bạn cần giải quyết nguyên nhân gốc rễ chứ không phải triệu chứng của nó.
– Tầm nhìn là gì?
Cuối cùng trong bước này, xác định tầm nhìn về tương lai khi bạn đã giải quyết vấn đề – Hurson gọi đây là “Mục tiêu Tương lai.”
Bắt đầu bằng cách viết càng nhiều mục tiêu tương lai càng tốt và sau đó thu hẹp xuống thành những mục tiêu có thể đạt được và quan trọng với bạn.
2. Bước 2: “Thành công là gì?”
Trong bước này, bạn xây dựng mục tiêu tương lai bằng cách xác định thành công là gì, khi đã triển khai giải pháp cho vấn đề. Cách tốt nhất để làm việc này là sử dụng “DRIVE” – viết tắt của:
Do – Bạn muốn giải pháp làm gì?
Restrictions – Hạn chế – giải pháp không cần làm gì?
Investment – Đầu tư – Nguồn lực nào có sẵn? Bạn có khả năng đầu tư vào một giải pháp? Bạn có bao nhiêu thời gian?
– giá trị – Giải pháp này phải tôn trọng những giá trị nào?
Essential outcomes – Các kết quả thiết yếu – Điều gì xác định thành công? Làm thế nào đo lường?
3. Bước 3: “Câu hỏi là gì?”
Mục đích của bước này là tạo một danh sách các câu hỏi, mà nếu được trả lời đúng sẽ giải quyết được vấn đề. Xem xét tất cả thông tin bạn đã thu thập được trong hai bước đầu tiên. Sau đó, động não các câu hỏi mà bạn sẽ cần trả lời để đạt được mục tiêu tương lai. Sử dụng các cụm từ như “Làm thế nào tôi có thể …?” Và “Chúng ta sẽ làm thế nào …?” để bắt đầu.
Ví dụ, tưởng tượng, mục tiêu tương lai của bạn là có ngân sách lớn hơn cho phòng ban. Câu hỏi có thể là? “Làm thế nào để có được ngân sách lớn hơn? Sau đó, bạn có thể nghĩ tới các câu hỏi liên quan, chẳng hạn như “Làm thế nào chúng ta có thể dành ít thời gian cho công việc thường ngày, từ đó làm nhiều hơn với ngân sách hiện tại?” Hay “Chúng ta sẽ thế nào nếu không có ngân sách?”
Nếu bạn tạo ra một danh sách dài các câu hỏi, hãy thu hẹp chúng lại thành các câu hỏi có liên quan nhất để giải quyết vấn đề.
4. Bước 4: Tìm ra câu trả lời
Trong bước này, bạn tạo giải pháp cho vấn đề bằng cách tìm ra câu trả lời cho các câu hỏi bạn đã phát triển ở trên.
Một lần nữa, Brainstorming càng nhiều giải pháp càng tốt và đừng chỉ trích – chỉ cần tập trung vào việc đưa ra ý tưởng. Nếu bạn đang phải vật lộn để có được giải pháp, các kỹ thuật như động não ngược sẽ giúp bạn.
5. Bước 5: Đưa ra giải pháp
Giờ đây bạn phát triển ý tưởng thành một giải pháp hoàn chỉnh.
Trước tiên, đánh giá những ý tưởng hứa hẹn nhất bằng cách so sánh chúng với các tiêu chí thành công mà bạn đã xác định ở bước 2. Chọn giải pháp đáp ứng tốt nhất các tiêu chí đó. (Ma trận phân tích quyết định sẽ giúp ích cho bạn ở đây)
Sau đó phát triển ý tưởng tốt nhất thêm nữa. Điều gì khác có thể làm cho ý tưởng này tốt hơn? Bạn có thể tinh chỉnh giải pháp thế nào để phù hợp hơn với các tiêu chí thành công?
Nếu gặp vấn đề hoặc dự án phức tạp, đừng đánh giá thấp nỗ lực cần thiết để phát triển và tinh chỉnh giải pháp.
6. Bước 6: Căn chỉnh nguồn lực
Trong bước cuối cùng này, bạn xác định người và các tài nguyên khác mà bạn cần để thực hiện giải pháp. Đối với dự án nhỏ, Kế hoạch hành động rất hữu ích ở đây. Tuy nhiên, nếu thực hiện một dự án quy mô lớn, bạn nên sử dụng cách tiếp cận quản lý dự án chính thức hơn.
Nguồn: phamthongnhat.com
